Landbouw & Visserij

Doel (2023-2027)
2.1.1   De provincie zet in op een toekomstbestendige en innovatieve landbouw.

Doelrealisatie
In 2024 is in lijn met het coalitieakkoord gestart met het afronden van 'Landbouw Meerdere Smaken' (LMS). Een aantal LMS-projecten is, evenals een aantal projecten uit het 'Actieplan Bodem en Water', afgerond en enkele projecten zijn voorbereid om te kunnen worden afgerond in 2025.
Met de sector is veel aandacht besteed aan het opstellen van een 'Visie op landbouw', waarbij verder ingezet wordt op een toekomstbestendige en innovatieve landbouw.

Resultaten 2024

• We hebben gewerkt aan een 'Visie op landbouw' voor de volle breedte van de sector, waarbij we aansluiten bij de ambities en doelen uit het 'Ambitiedocument Landelijk gebied'.
• Vanuit het ‘Actieplan Bodem en Water’ en ‘Landbouw Meerdere Smaken’ is aan een aantal proeftuinen subsidie verleend.
• We hebben met verschillende deelnemers het programma ‘Landbouw Meerdere Smaken’ geëvalueerd.

• We hebben het Europese 'GLB' ingezet om via projecten kennisontwikkeling en innovatie mogelijk te maken.
• We hebben in 2024 de vorming van coalities gestimuleerd en gefaciliteerd en werken daarbij vanuit gezamenlijk eigenaarschap.

Doel (2023-2027)
2.1.2   Met behulp van 'Proeftuinen' en 'Kennisnetwerken innovaties' is de agrofoodsector landbouw verder

geïnnoveerd, verduurzaamd en meer circulair geworden. We hebben stappen gezet in het promoten
van streekproducten, het verkorten van de ketens en het hergebruik van restproducten binnen de
landbouw.

Doelrealisatie

Het jaar 2024 is een overgangsjaar geweest, waarin nog lopende projecten zijn afgerond en een eerste aanzet is gedaan om te komen tot een Gebiedsagenda ‘Voedsel’. Deze gebiedsagenda bouwt voort op eerdere succesvolle acties en projecten op het gebied van het verduurzamen van het innovatieve voedselecosysteem in Flevoland en legt de basis voor een werkwijze waarop wij in Flevoland, over de thema’s heen, samen de beste en slimste oplossingen identificeren, uitwerken en uitvoeren.

Resultaten 2024

• We hebben bijgedragen aan nieuwe verdienmodellen en verduurzaming via:
  • innovaties;
  • sluiten en verkorten van kringlopen;
  • natuurinclusieve landbouw;
  • precisielandbouw;
  • vermindering van emissie en verliezen.
• We organiseren kennisontwikkeling en -deling in Flevoland samen met de instellingen voor onderwijs en onderzoek:
  • we hebben met Kansen voor West de openstelling van het innovatieprogramma ‘Boerderij van de Toekomst' ondersteund. Dit hebben we gedaan in samenwerking met de Wageningen Universiteit en het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN), met een totaalbudget van € 4,75 mln. Deze openstelling richt zich op het versterken van de onderzoeks- en innovatiecapaciteit en het toepassen van geavanceerde technologieën in de landbouwsector, met als doel de transitie naar toekomstbestendige landbouw in Flevoland te versnellen. Het programma biedt R&D-vouchers tot € 0,09 mln. en Praktijktest-vouchers tot € 0,03 mln. voor MKB-ondernemingen die landbouwinnovaties willen ontwikkelen en testen.

Doel (2023-2027)
2.1.3   De bodemkwaliteit is verbeterd als basis voor een toekomstbestendige en duurzame landbouw,

waarbij nadrukkelijk aandacht is voor bodemdaling en meervoudig ruimtegebruik.

Doelrealisatie

In 2024 is het Plan van Aanpak van het gebiedsproces bodemdaling Flevoland scherpte gebracht in de verschillende activiteiten en deelresultaten. Daarnaast zijn de pilots voor de waterhuishoudkundige maatregelen gezamenlijk met gebiedspartners nader uitgewerkt en zijn de doelstellingen van de voorgestelde verbeteringsmaatregelen meer gezamenlijk gemaakt.

Resultaten 2024

• In 2024 hebben verschillende gebiedspartners, waaronder de gemeenten Zeewolde en Noordoostpolder, LTO-Noord, het Rijksvastgoedbedrijf, waterschap Zuiderzeeland, agrariërs, tbo’s en de provincie, samengewerkt aan het gebiedsproces rondom bodemdaling. Het jaar stond in het teken van het opzetten van pilots die gericht zijn op het verbeteren van de waterhuishouding in gebieden die te maken hebben met bodemdaling.
• In 2024 hebben we samen met het Waterschap en LTO verder gewerkt aan het 'Actieplan Bodem en Water' (ABW). Met de partners is ook het gesprek gestart voor herijking van het actieplan.

Doel (2023-2027)
2.1.4   Voedselinnovaties op basis van Flevolandse producten zijn ongoing en bekend bij verschillende

groepen en dragen bij aan een toekomstbestendige landbouw.

Doelrealisatie
Het jaar 2024 is een overgangsjaar geweest, waarin nog lopende projecten zijn afgerond en een eerste aanzet is gedaan om te komen tot een Gebiedsagenda ‘Voedsel’. Deze gebiedsagenda bouwt voort op eerdere succesvolle acties en projecten op het gebied van het verduurzamen van het innovatieve voedselecosysteem in Flevoland en legt de basis voor een werkwijze waarop wij in Flevoland, over de thema’s heen, samen de beste en slimste oplossingen identificeren, uitwerken en uitvoeren. We hebben de vorming van coalities gestimuleerd en gefaciliteerd en werken daarbij vanuit gezamenlijk eigenaarschap .

Resultaten 2024

• In 2024 hebben provincies, Food Valley en Rabobank de handen ineengeslagen en samen onder de naam Plant Protein Forward (PPF) een project gestart en uitgevoerd met als doel gewasspecifieke waardeketeninitiatieven op te schalen en verder te professionaliseren. Doel van het project was een hogere afzet (en consumptie) van in Nederland geteelde plantaardige eiwitten te realiseren terwijl gelijktijdig een goed verdienmodel voor de boer geborgd wordt en een bijdrage geleverd wordt aan biodiversiteit en een gezonde bodem. De kern van het project wordt gevormd door ondernemerschap door boeren, verwerkers en andere actoren in de waardeketen, waarbij innovatie en samenwerking rondom de teelt, verwaarding, verkoop en consumptie zijn gestimuleerd. Binnen de pilot zijn de waardeketens van veldbonen en verse soja afzonderlijk ondersteund door ketenregisseurs, op basis van vraag vanuit de markt. Daarnaast zijn kennis en ervaringen gedeeld tussen en buiten de deelnemende initiatieven. 

• In 2024 hebben we samen met regionale partijen uit het voedsellandschap een eerste aanzet gedaan tot het ontwikkelen van triple helix samenwerking om te komen tot een duurzame voedselketen voor nieuwe generaties. Horizon, Aeres, Flevo Campus en gemeente Almere zijn hierbij betrokken. In 2025 wordt hier een vervolg aan gegeven zodat we vanuit een gezamenlijke ambitie activiteiten complementair kunnen oppakken terwijl de belangen van de perspectieven & doelen van betrokken organisaties geborgd blijven.  

• Ook hebben we in 2024 een bijdrage geleverd aan het Interreg project 'EU4Advice', waarin methoden en instrumenten worden ontwikkeld om adviseurs voor korte voedselketens (SFSC's) te verenigen in een netwerk met als doel de voedselzekerheid in Europa te verhogen.

•  In 2024 heeft Flevoland het MRA-voedselnetwerk Stichting Voedsel Verbindt financieel ondersteund, met als doel het bedrijfsleven, overheden, kennis- en onderwijsinstellingen en belangenbehartigers te verbinden en daarmee voedsel geproduceerd in de provincie zo duurzaam mogelijk op het bord van de inwoner te krijgen.  

• Daarnaast is in 2024 een verkenning gestart om vanuit het European Regions for Innovation in Agriculture, Food & Agroforsetry (ERIAFF) te komen tot een internationaal netwerk van overheden, onderwijsinstellingen, bedrijfsleven en horeca, met als doel regionaal voedsel ‘op de kaart’ te zetten en daarmee de consument meer bewust te maken van gezond en regionaal geproduceerd voedsel terwijl gelijktijdig het verdienmodel in de horeca verbeterd wordt en de Flevolandse boer een gezicht krijgt.  

• In 2024 is Flevoland betrokken geweest bij de BeanDeal, een Greendeal met als doel om het verdienmodel van Nederlandse plantaardige eiwitteelten te verbeteren en op te schalen. De nadruk ligt hierbij op stikstofbindende vlinderbloemige gewassen en een goed verdienmodel voor alle onderdelen in de keten. De BeanDeal is onderdeel van de Nationale Eiwitstrategie. De vastgelegde afspraken en acties vergroten de nationale zelfvoorzieningsgraad van plantaardige eiwitten. 

• In 2024 is een PPS samenwerking ontstaan (topsectorenbeleid) met veertien partners inzake Drijvende teelten en Drijvend wonen, waaronder Aeres Hogeschool en AMS Institute. Er is een TKI-subsidie verkregen om in de jaren 2024-2027 deze kennisinstituten verder te ontwikkelen.  

• Flevo Campus heeft in 2024 samen met Aeres Almere een eerste aanzet gegeven de campusontwikkeling strategisch vorm te geven en daarbij ook de focus te vernieuwen (onder andere naast stedelijke voedselvraagstukken ook biobased bouwen).

Doel (2023-2027)
2.1.5   De Urker IJsselmeervisserij is geherstructureerd, in samenhang met de herstructurering van de

overige IJsselmeervisserij op schubvis, waarbij de vangstrechten worden afgestemd op het
niveau dat het ecosysteem duurzaam kan genereren en er een duurzaam ontwikkel- en

    arbeidsmarktperspectief blijft bestaan.

Doelrealisatie
In 2024 is door het ministerie van LVVN de subsidieregeling permanente reductie rechten op de inzet van staand net en zegen in het IJsselmeergebied opengesteld. Parrallel aan deze regeling heeft de provincie twee regelingen opengesteld als flankerende maatregelen. Deze regelingen richten zich op mogelijkheden voor ondersteuning bij de oriëntatie voor de inschrijving van de uitkoopregeling (ondersteuning op juridisch en fiscaal gebied) en op mogelijkheden voor loopbaanbegeleiding of scholing.

Resultaten 2024

• We geven met het herstructureringsplan uitvoering aan de bestuursovereenkomst 'Verduurzaming IJsselmeervisserij'.
• Het doel van de subsidieregeling is dat de netteninzet wordt verlaagd naar het niveau waarbij de visserij en de schubvisbestanden met elkaar in evenwicht zijn. De afgelopen jaren is al een voorzichtig positieve trend in de schubvisbestanden waargenomen. Uit recente nieuwe analyses van WMR lijkt het dat deze positieve trend is doorgezet. Dit betekent dat de benodigde reductie in visserijdruk lager is dan waar eerder van uit was gegaan. De definitieve berekeningen zijn nog niet afgerond, maar de inschatting is nu dat nog circa 10% reductie in visserijdruk behaald moet worden. Inzet is om met de subsidieregeling deze reductie in visserijdruk te realiseren. Als blijkt dat met de subsidieregeling toch onvoldoende netteninzet wordt uitgekocht dan zal de resterende reductie alsnog via regelgeving moeten plaatsvinden. In dit geval zal het maximaal in te zetten aantal netten of zegendagen worden verlaagd.
• Er heeft één visser gebruikgemaakt van de regeling om een deel van zijn rechten te verkopen. Er is ook één visser die gebruik heeft gemaakt van de regeling van de provincie om advies in te winnen op juridisch gebied. In 2025 wordt bekeken welke maatregelen er getroffen moeten worden om resterende reductie te realiseren.
• In 2024 is verder gewerkt aan de pilot VMS (smart fishing) gesteund vanuit de sociaal flankerende maatregelen (financiering uit 'Actieplan Duurzame IJsselmeervisserij'), waardoor in de IJsselmeervisserij met behulp van digitalisering wordt gewerkt aan betrouwbare visregistratie die ondersteunend is aan het visbeheerplan. Dit systeem draagt bij aan meer inzichten bij de visserijondernemers en daarmee ook een actievere inzet in het komen tot een evenwichtige visserijdruk. Ook wordt de administratieve last voor de visserijondernemers verlaagd.

Risico('s) en beheersmaatregel(en)
In 2025 wordt bekeken samen met de andere partijen waarin het ministerie van LVVN in the lead is welke maatregelen er getroffen moeten worden om resterende reductie te realiseren.