I. Algemeen
Niets is zeker, maar dat maakt ook alles mogelijk
In veel opzichten was 2024 een bewogen jaar, zeker op het (geo-)politieke vlak. Tegelijkertijd werd het geduld van de provincie, van aanpakkers en doeners die Flevoland is, soms danig op de proef gesteld. Na de Tweede Kamerverkiezingen van november 2023 duurde het maanden voor er ‘witte rook’ kwam uit Den Haag.
De vier coalitiepartijen PVV, VVD, NSC en BBB presenteerden met Dick Schoof een verrassende – en partijloze – minister-president. Het nieuwe kabinet betekende tevens een wisseling in ons eigen college. Chris Jansen (PVV) verruilde Flevoland voor Den Haag om staatssecretaris van openbaar vervoer en milieu te worden. Toon van Dijk nam in de zomer van 2024 het gedeputeerdenstokje van Jansen over.
Het aantreden van het kabinet Schoof betekende nieuwe kansen en uitdagingen voor Flevoland. Om maar met de kansen te beginnen. De opening van Lelystad Airport voor vakantieverkeer kreeg na jarenlange tegenwind opeens de wind in de zeilen nadat minister Barry Madlener zich openlijk uitsprak als voorstander. Het college heeft zich afgelopen jaar, mede in opdracht van Provinciale Staten nadrukkelijk ingezet voor Lelystad Airport en blijft dit doen in de verwachting dat het kabinet in 2025 een positief besluit neemt.
Tevens hebben we in 2024, onder aanvoering van de commissaris van de Koning intensief ons politieke en bestuurlijke netwerk versterkt en verbreed. Het verschieten van kleur van de Haagse politiek, afgelopen jaar gevolgd door een nieuw parlement en Europese Commissie in Brussel, biedt immers nieuwe kansen om de Flevolandse belangen stevig voor het voetlicht te brengen. Die mogelijkheden laten we geen moment onbenut.
In het Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport zijn voor Flevoland afgelopen jaar belangrijke afspraken gemaakt met het Rijk over onder meer de woningbouw op Pampus, de IJmeerverbinding en snelle verbreding van de A6 tussen Almere Oostvaarders en Lelystad.
Het nieuwe kabinet heeft ons als provincie echter ook voor de nodige uitdagingen geplaatst. Bijvoorbeeld door een streep te zetten door het Nationaal Programma Landelijk Gebied, het bijbehorende Transitiefonds van 20 miljard te schrappen en tegelijkertijd te stellen dat ‘de doelen blijven staan’. Ons motto is ‘we kijken naar wat wel kan’ en dat is dus precies wat we doen. We blijven werken aan een landelijk gebied waar het goed wonen, werken, recreëren en voedsel produceren is.
Provinciale Staten hebben vorig jaar enkele belangrijke besluiten kunnen nemen over bijvoorbeeld het Economisch Programma, lijnen 3 en 4 (resp. toekomstbestendig bedrijfsleven en ruimtelijk-economische ontwikkeling), de Cultuurnota en niet te vergeten het Participatiebeleid. Ook hielden zowel Gedeputeerde als Provinciale Staten vorig jaar stevig de vinger aan de pols bij het busvervoer in Flevoland. De openbaar vervoerconcessie, die sinds 8 december 2023 in handen is van EBS, kende een nogal tumultueuze start met veel uitval van ritten en een klachtenregen van gedupeerde reizigers als gevolg. Een groot deel van 2024 heeft de vervoerder de dienstregeling versoberd uitgevoerd om orde op zaken te stellen en voldoende personeel te kunnen werven en opleiden. Sinds december 2024 is de dienstregeling in Flevoland zoals vanaf het begin was beoogd.
Netcongestie bleek ook in 2024 een hardnekkig fenomeen, maar ook hier kijken we naar wat wel kan en wat wij als provincie kunnen betekenen. In juli konden we voor het eerst de regeling Subsidie oplossingen netcongestie voor bedrijven en organisaties openstellen. Later in het jaar hebben we de regeling verruimd om ook agrarische bedrijven in aanmerking te laten komen voor subsidie als zij een oplossing hebben voor het volle stroomnet.
Als provincie kunnen we op sommige fronten echt een verschil maken, maar in veel gevallen zijn we daarvoor (mede) afhankelijk van andere partijen. Bijvoorbeeld als het gaat om het ontvangen van financiële impulsen voor de toekomst van de visserijsector op Urk (ruim € 7 mln. voor het Visserij Ontwikkelplan) of een specifieke uitkering (SPUK) van het Rijk van ruim € 19 mln. voor natuurherstel. Maar ook als we wachten op middelen en maatregelen van het Rijk om het stikstofdossier in het algemeen en de PAS in het bijzonder vlot te trekken.
Tot onze spijt zit er maar heel weinig beweging in het taaie stikstofdossier. Dat ligt niet alleen aan het Rijk, maar komt ook door verschillende juridische uitspraken die de vergunningverlening er niet gemakkelijk op maken. In 2024 is de onzekerheid er al met al niet minder op geworden.
Maar laten we enigszins optimistisch afsluiten. De Landbouw Cafés die we in de zomer van 2024 hielden in aanloop naar de 'Visie op landbouw' waren een groter succes dan we hadden durven hopen. De opkomst was hoog, maar belangrijker nog was dat aanwezigen met elkaar in gesprek gingen. Echt in gesprek. Schijnbaar onoverbrugbare verschillen, bleken vaak helemaal niet zo groot. Gewoon omdat er mét in plaats van over elkaar gepraat werd.
Laten we dat vasthouden. De samenleving is voortdurend in beweging en niets is zeker, maar als we met elkaar blijven praten kan zelfs het schier onmogelijke mogelijk worden.